ترک مواد مخدر در کلینیک ترک اعتیاد کیمیای رهایی + مشاوره
مواد مخدر در انواع طبیعی و صنعتی وجود دارند و سوء مصرف آنها باعث بروز بیماریهای مختلف و آسیب به سلامت روان میشود. با مطالعه این مقاله تلاش شده اطلاعات کافی در ارتباط با انواع، علائم مصرف و رویکرد های درمانی مواد مخدر پیدا کنید.
مواد مخدر چیست؟
به موادی که استعمال آنها باعث بروز تغییراتی شیمیایی در بدن، تفاوت عملکرد آن و تغییر سطح هوشیاری میشود، مواد مخدر میگویند. مواد مخدر به روشهای مختلفی مصرف میشوند و با گذر زمان وابستگی بیشتری ایجاد میکنند. اعتیاد به این مواد تا جایی پیش میرود که زندگی روزمره فرد را مختل کرده و حتی در مواردی، او را به کام مرگ میکشاند. ترک مصرف مواد مخدر به داشتن زندگی سالم و آرام کمک میکند و ریسک ابتلا به بسیاری از بیماریها مانند سرطان را کاهش میدهد.
مهمترین مواد مخدر سنتی و صنعتی
آغاز اعتیاد به مواد مخدر
مصرف مواد مخدر در اولین قدم کاملا اختیاری است؛ اما تاثیری که این مواد بر روی ذهن و عملکرد بدن میگذارند، باعث وابستگی فرد به آنها میشود. دلایل بسیاری وجود دارند که فردی را خواسته یا ناخواسته به دام مصرف مواد مخدر میکشانند. برخی از این دلایل عامل بیرونی دارند؛ مانند: اصرار دوستان. و برخی نیز دلایلی هستند که از شرایط روحی و روانی فرد ناشی میشوند. مثلا: داشتن شرایطی ناآرام و ناامن در محیط خانواده و تلاش برای به دست آوردن لحظاتی رها از هرگونه استرس و فشار عصبی. گاهی برخی افراد تلاش میکنند با مصرف مواد مخدر خود را جذاب و ریسکپذیر نشان دهند. در حالی که این روش بسیار اشتباه بوده و عواقب ناخوشایند و جبران ناپذیری به دنبال دارد.
انواع مختلف مواد مخدر
مواد مخدر به دو دستهی گیاهی و صنعتی تقسیم میشوند. مواد گیاهی به طور طبیعی از گیاهان استخراج میشوند و در مواردی، خاصیت دارویی دارند. اما مواد صنعتی با کمک فرمولهای شیمیایی و ترکیب سایر مواد ساخته میشوند، مانند شیشه. در اینجا به معرفی برخی از معروفترین مواد مخدری که امروزه خرید و فروش میشوند، میپردازیم.
تریاک:
این ماده مخدر، شیره خشک شدهی گیاه خشخاش است و یکی از قدیمیترین مواد مخدر در آسیا به شمار میرود. تریاک خاصیت تسکین درد داشته اما با مصرف مداوم، تحمل دارویی ایجاد میکند؛ یعنی فرد با هر بار استفاده باید دوز مصرفی را بیشتر کند و این موضوع وی را به سمت وابستگی روانی و جسمی به تریاک میکشاند. مقاله ترک تریاک اطلاعات کامل تری را در ارتباط با این ماده مخدر و رویکرد های درمانی منحصر به آن در اختیار شما می گذارد.
هروئین:
هروئین مادهای بسیار اعتیاد آور است که به طور مصنوعی از گیاه خشخاش مشتق میشود. این ماده معمولا به شکل پودر سفید یا قهوهای و یا مایع غلیظ، چسبناک و سیاه رنگ است. معمولا بیشتر افرادی که به هروئین اعتیاد دارند، آن را تزریق میکنند. سرعت اثر گذاری هروئین بیشتر از سایر مخدرها است. جهت آشنایی بیشتر با هروئین می توانید به مقاله ترک هروئین مراجعه کنید.
ترامادول:
ترامادول در مصارف پزشکی به عنوان یک داروی ضد درد قوی استفاده میشود و سوء مصرف آن، حالاتی مشابه با مصرف هروئین در بدن ایجاد کرده و باعث حس بیخیالی و جسارت کاذب میشود. از عوارض جانبی آن میتوان به یبوست، خارش پوست و حالت تهوع اشاره کرد. ترک ترامادول معمولا فرد را دچار افسردگی میکند.
کراک:
کراک شکل خالصتر و قویتر کوکائین است که به صورت پودر یا بلورهای جامد به فروش میرسد. معمولا کراک با دود کردن (smoking) زودتر به مغز میرسد و حس لذتی ناگهانی و شدید ایجاد میکند. برخی نیز کراک را تزریق میکنند. در مقاله ترک کراک بطور اختصاصی به عوارض مصرف، علائم ترک، رویکرد های درمانی کراک و … پرداخته ایم. در صورت علاقه مندی می توانید به آن مقاله مراجعه کنید.
پتیدین:
پتیدین یک ماده مخدر صنعتی از گروه شبه تریاکها است که خاصیت ضد درد دارد. از جمله عوارض سوء مصرف این ماده مخدر، تشنج و هذیان است که میتواند اختلال بسیاری در زندگی فرد به وجود آورد. اعتیاد به پتیدین، بر روی نورونهای مغز تاثیرات منفی گذاشته و عملکرد آنها را ضعیف میکند. نکات تکمیلی و کسب اطلاعات بیشتر در مقاله ترک پتدین.
ناس:
ناس نوعی ماده مخدر است که توسط تنباکو ساخته میشود. به این ترتیب که برگهای تنباکو را به همراه آهک کوبیده و آن را بین لب و دندانها قرار میدهند. این کار باعث جذب سریع نیکوتین میشود؛ اما با مرور زمان، آهک موجود در ترکیب به دندان ولثهها آسیب میزند و موجب بروز سرطان میشود. مقاله ترک ناس بطور جامع به این موضوع می پردازد.
تاثیرات مواد مخدر بر بدن
مصرف هرگونه ماده مخدر در هر بازه زمانی، به اعتیاد منجر میشود. کسانی که ادعا میکنند مصرف آنها به ندرت و فقط تفریحی است، مستثنا نیستند و دچار وابستگی خواهند شد. تحقیقات انجام شده در این رابطه در آمریکا نشان میدهد که از هر چهار مرگ، یک مورد بر اثر سوء مصرف مواد مخدر است. برخی از تاثیرات مخرب این مواد عبارتند از؛
بروز بیماریهای قلبی. این مشکلات دامنه وسیعی داشته و فرد دارای اعتیاد میتواند به بیماریهای مختلفی از تپش نامنظم قلب گرفته تا اختلالات عروق و سکته قلبی دچار شود. همچنین، تزریق مداوم مواد باعث بروز عفونت در رگهای خونی میشود.
سوء مصرف مواد، سیستم ایمنی را ضعیف کرده و خطر ابتلا به بیماریهای مختلف، سرطان و عفونت را افزایش میدهد.
کبد یکی از مهمترین اعضای بدن در دفع سموم و پاکسازی خون است. مصرف مواد میتواند باعث بروز آسیبهای شدید به کبد شود و مشکلات متعددی ایجاد کند. سلولهای کبد در این حالت بسیار آسیبپذیر میشوند و ممکن است از بین بروند.
تغییر اشتها و کاهش میل به خوردن غذا باعث بروز لاغری شدید و سوء تغذیه میشود. این مشکل، دردهای شکمی را به دنبال میآورد. همچنین، اعتیاد شدید به مواد مخدر، بدن را مستعد رشد انگل میکند.
آسیب به قوهی تفکر، سلامت روان و تحلیل بافت مغز از سایر تاثیرات مخرب مواد هستند. در ادامه این موارد میتوان به سکته قلبی و مغزی، احساس دائم گیجی و بی حالی و در مواردی نیز، تشنج اشاره کرد.
اعتیاد به مواد مخدر بر قوه تفکر، تصمیم گیری و تمرکز تاثیرات منفی بسیاری میگذارد و در مواردی، خاطرات را نیز از ذهن پاک میکند. این موضوع میتواند انجام کارهای روزمره را به دلیل حواس پرتی و نداشتن تمرکز، با دشواری همراه کند.
دلایل روی آوردن به مواد مخدر
اعتیاد به مواد مخدر، تاثیرات مخربی بر عملکرد ذهن، بدن و نحوه تفکر میگذارد. برخی از کسانی که دچار اعتیاد شده اند، به خوبی با عواقب مصرف این گونه مواد و تاثیرات منفی آن آشنا بودهاند اما به دلایلی، نتوانستند در برابر پیشنهاد و وسوسه مصرف، مقاومت کنند. با این حال، برخی میپرسند که چرا اعتیاد اتفاق افتاده و به چه دلیل ترک مصرف مواد مخدر تا به این حد دشوار است؟
اعتیاد به مواد مخدر، دلایل ساده و پیچیده دارد که در بالا به دو نمونه از آن اشاره شد. در این بخش به شرح گستردهی برخی دیگر از این علتها میپردازیم.
دلایل ساده
کنجکاوی
امروزه، مصرف مواد مخدر به طور گسترده و بدون سانسور در سینما و تلویزیون نمایش داده میشود. همچنین، شایعات بسیاری از میزان اعتیاد برخی هنرمندان و ستارههای موسیقی به مواد مخدر در سراسر دنیا پخش شده و عادی سازی میشود. بسیاری از کودکان در خانوادههایی بزرگ میشوند که والدین دائما دوری از مواد مخدر و افراد دارای اعتیاد را گوشزد میکنند. این کار میتواند باعث افزایش میل سرکشی در نوجوانان شود، کنجکاوی را در آنان بیش از پیش تحریک کند و باعث شود که به مصرف تفریحی مواد روی آورند.
متاسفانه حتی مصرف تفریحی مواد باعث ایجاد اعتیاد و وابستگی شدید میشود. عدم قطع این وابستگی، به بخش تجربهی لذت در مغز آسیب میزند و به این ترتیب، فرد همواره به دنبال مصرف بیشتر است.
اصرار از طرف همسالان
اگر در جمع دوستان خود افرادی را میشناسید که به مواد مخدر اعتیاد دارند، احتمالا با دعوت آنان به مصرف رو به رو شدهاید و شاید احساس کرده باشید که باید این کار را انجام دهید. این موضوع باعث نگرانی والدین میشود و آنان همواره به دنبال این هستند که بدانند فرزندان آنها با چه کسانی وقت میگذرانند. تقویت مهارت نه گفتن در این زمینه میتواند از ابتلای ناخواسته به اعتیاد در نوجوانان جلوگیری کند.
دلایل پیچیده
تجویز پزشک
پس از بروز حادثه یا عمل جراحی برای کاهش درد بیماران، پزشک مسکن تجویز میکند. داروهای مسکن با جلوگیری از آزاد شدن مواد شیمیایی که حاوی پیامهای عصبی هستند، احساس درد را کاهش داده و در برخی موارد آن را از بین میبرند. استفاده مداوم از این مسکنها انتقال پیامهای عصبی در بدن را با اختلال مواجه میکند. گاهی اوقات برخی افراد تظاهر به داشتن درد میکنند تا بتوانند مسکن بیشتری مصرف کنند؛ اما این کار به سلامتی آنان آسیب میزند و روند بهبودی را با کندی همراه میکند. به طور طبیعی با گذر زمان بهبودی فرد پس از حادثه یا جراحی، میزان درد کاهش مییابد.
خود درمانی
برخی افراد برای محافظت از سلامت روان خود و یا درمان مواردی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال دو قطبی، دست به خود درمانی و مصرف خودسرانه برخی داروها میزنند. این افراد به دنبال یافتن ثبات در زندگی خود هستند اما باید بدانند که مصرف خودسرانهی دارو میتواند کارکرد بخشهایی از بدن را با اختلال همراه کند و راه حل درستی نیست. برای اطمینان از وضعیت سلامت روان و نیاز به مصرف دارو، باید به روانپزشک مراجعه کرده و به طور صریح دربارهی شرایط خود با او گفت وگو کنید.
فرار از واقعیات
زندگی انسانها در کنار داشتن برخی الگوهای ثابت، تفاوتهای بسیاری با یکدیگر دارد. برخی افراد به دلیل داشتن گذشتهای ناخوشایند و تجربهی حوادث دشوار مانند از دست دادن عزیزان، آزار و اذیت، تروماهای جنگ و سوء استفاده جنسی، برای فرار از خاطرات تلخ به مصرف مواد مخدر روی میآورند. در حالی این کار غیر اصولی و اشتباه است. احساس لذت ناشی از مصرف مواد مخدر موقت است و فرد پس از هر بار استفاده، به مواد بیشتری نیاز دارد. این موضوع خسارات مالی و جسمی بسیاری به بار میآورد و میتواند زندگی فرد را با مشکلات جدی همراه کند.
پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر در نوجوانان
نوجوانان، یکی از آسیب پذیرترین اقشار جامعه در برابر مواد مخدر هستند. اطلاع رسانی دربارهی مضرات مصرف این مواد و افزایش آگاهی آنان به عهدهی خانواده، مدرسه و تمامی نهادهای آموزشی و فرهنگی است؛ زیرا مسئلهی اعتیاد در صورت گسترش میتواند به یکی از بزرگترین معضلات جامعه تبدیل شود.
در صورت ابتلای خود، دوستان یا اعضای خانواده به مواد مخدر، میتوانید این چرخه را بشکنید و از دام این بیماری نجات پیدا کنید. قدم اول در این مسیر، خواست قلبی و مصمم بودن فرد به ترک مصرف مواد است. حمایت خانواده و دوستان نیز در این مسیر میتواند باعث تقویت روحیه و انگیزه شود.