تحریک الکتریکی مغز یا تی دی اس

اعتیاد چیست؟

اعتیاد به مواد مخدر یا بیماری اعتیاد، یک بیماری مزمن است که در آن شخص به صورت وسواس گونه به جستجوی و مصرف مواد مخدر می‌پردازد و با وجود نتایج زیانبار مصرف، رفتارش را به سختی می‌تواند کنترل کند. این بیماری می‌تواند تأثیرات شدیدی بر روی سلامتی فرد و روابط او با دیگران داشته باشد. درمان اعتیاد شامل مراحل مختلفی از جمله تشخیص، توانبخشی، درمان دارویی و روان‌درمانی است و باید تحت نظارت متخصصین صورت گیرد.

مشکلات مصرف مواد مخدر و محرک

مصرف طولانی مدت مواد مخدر سبب اختلال در عملکرد هایی مثل قضاوت و تصمیم گیری می شود. این اختلال میتواند باعث شود که فرد دچار مشکلات روانی، اجتماعی، حرفهای و قانونی شود. برای مثال، فرد ممکن است نتواند در موقعیتهای خطرناک یا مهم به درستی عکس العمل نشان دهد، یا نتواند از روابط خود با دیگران مراقبت کند، یا نتواند به وظایف و مسئولیتهای خود عمل کند، یا نتواند از قوانین و قواعد اجتماعی پیروی کند. این موارد می توانند منجر به افزایش استرس، اضطراب، افسردگی، تنهایی، خشم، خشونت، جرم و مجازات شوند. بنابراین، مصرف طولانی مدت مواد مخدر میتواند به زندگی فرد آسیبهای جبران ناپذیری وارد کند.

آمار های جالب توجه
از هر ۵۲ نفر یک نفر در ایران به مراکز درمان اعتیاد مراجعه می‌کند
تحقیقات در ایران نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۰ از هر ۵۲ ایرانی یک نفر به اختیار یا به اجبار به مراکز نگهداری و درمان اعتیاد مراجعه کرده است.

بررسی داده‌های آماری در فاصله سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که حداقل ۷۵ درصد مواد کشف شده تریاک بوده است. بعد از تریاک مواد کانابیس با نسبت ۱۱ تا ۱۶ درصدی بیشترین سهم را در آمار کشفیات مواد مخدر در ۶ سال گذشته دارند.

اگر میزان کشفیات را به نسبت جمعیت در نظر بگیریم، در سال ۱۴۰۰ به ازای هر ایرانی ۱۲ گرم مواد مخدر کشف شده که ۹ گرم آن تریاک بوده است. نقشه‌های زیر میزان کلی و همچنین سرانه کشفیات مواد مخدر را در سال ۱۴۰۰ در استان‌های ایران نشان می‌دهد.

مصرف مواد چگونه مغز را تحت تاثیر قرار میدهد؟

این سوالی است که بسیاری از محققان، پزشکان و افراد علاقهمند به پاسخ آن هستند. مصرف مواد میتواند بر روی بخشهای مختلف مغز اثرات متفاوتی داشته باشد، اما یکی از مهمترین مسیرهای عصبی که توسط مواد تحریک میشود، مسیر پاداش است. مسیر پاداش یک سیستم عصبی است که در فعالیتهای لذتبخش و انگیزشی نقش دارد. مواد محرکی مثل کوکایین، با افزایش سطح نوروترانسمیتر دوپامین در مغز، مسیر پاداش را به طور مستقیم تحریک میکنند. این امر باعث میشود که فرد حس شادی، خوشحالی، اعتماد به نفس و انرژی بالایی را تجربه کند. اما این اثرات موقت هستند و با ادامه مصرف مواد، مغز به آنها عادت میکند و نیاز به مقادیر بیشتری از مواد برای رسیدن به همان حس لذت دارد. این امر میتواند منجر به اعتیاد، اختلالات روانی، کاهش عملکرد شناختی و آسیبهای جسمی شود. بنابراین، مصرف مواد یک فعالیت خطرناک و مضر برای مغز است که باید از آن پرهیز کرد.

مصرف مداوم مواد باعث سازگاری عصبی و حساسیت به مواد می شود!

مصرف مداوم مواد میتواند باعث تغییرات عمیق و پایدار در ساختار و عملکرد مغز شود. این تغییرات میتوانند منجر به ایجاد سازگاری عصبی یا تطبیق عصبی شوند. سازگاری عصبی یعنی کاهش پاسخ مغز به مواد در طول زمان. این امر باعث میشود که فرد نیاز به مصرف مقادیر بیشتری از مواد برای رسیدن به همان حس لذت داشته باشد. این پدیده به تحمل مواد معروف است.
از طرف دیگر، مصرف مداوم مواد میتواند باعث افزایش حساسیت به مواد شود. حساسیت به مواد یعنی افزایش پاسخ مغز به مواد در شرایط خاص. این امر باعث میشود که فرد در مواجهه با محرکهای مرتبط با مواد، حس تشنگی، اشتیاق و ولع شدیدی به مصرف مواد داشته باشد. این پدیده به ولع مواد معروف است.
این دو پدیده، یعنی تحمل و ولع، باعث میشوند که فرد در دورههای پرهیز از مواد، دچار عوارض جدی شود. این عوارض میتوانند شامل علائم جسمی مثل تهوع، لرز، تعریق، درد و اضطراب باشند. همچنین میتوانند شامل علائم روانی مثل افسردگی، بیاشتهایی، بیخوابی، اضطراب و افسوس باشند. این عوارض میتوانند باعث شوند که فرد دوباره به مصرف مواد برگردد و چرخه اعتیاد را ادامه دهد.
بنابراین، مصرف مداوم مواد یک فعالیت خطرناک و مضر برای مغز است که باید از آن پرهیز کرد.

مطالعات اخیر:
مطالعات در سالهای اخیر نشان می‌دهد که افراد مبتلا به سوء مصرف مواد از سلامت روانی پایینی برخوردار هستند. برای بهبود علائم و ارتقا سطح احساسات و هیجانات مثبت آنها، نیاز به روش‌های درمانی خاصی است. یکی از این روش‌ها، تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای (tDCS) است.

تحریک الکتریکی مغز یا تی دی اس چیست؟

تحریک الکتریکی مغز یا تی دی اس، یک روش پزشکی فعّال در زمینه تحقیقات علوم اعصاب و درمان برخی اختلالات عصبی است که با استفاده از جریان مستقیم برق، به بهبود ساختار و عملکرد نورون‌ها در مغز می‌پردازد. این روش، به عنوان یک تکنیک غیرتهاجمی شناخته می‌شود. که در آن جریان بسیار ضعیفی تا 3 میلی‌آمپر به پوست سر اعمال می‌شود.
جریان الکتریکی که اعمال می‌شود، با نفوذ از پوست و جمجمه، به غشای سطح مغز می‌رسد. نورون‌های مغز تحت تأثیر این الکترودهای مثبت و منفی قرار گرفته و باردار می‌شوند. با باردار شدن نورون‌ها با بارهای مخالف، یک میدان الکتریکی تحت کنترل در منطقه‌ای از مغز که مورد معالجه قرار دارد، ایجاد می‌شود.

تاریخچه روش تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای (tDCS)

ریشه‌های استفاده از تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای به دوره گرکــو رومــن (دوره یونان و روم باستان) بازمی‌گردد. زمانی که از برق تولید شده از اندام‌های ماهی برای درمان درد، سردرد، نقرس، آرتریت و فلج قسمت‌های مختلف بدن استفاده می‌شد.

نمونه از استفاده از دستگاه الکتریکی برای رفع مشکلات در سال های

ابزارهای مورد استفاده بیشاف در عمل بالینی در زمینه تحریک الکتریکی مغز

نمونه از استفاده از دستگاه الکتریکی برای رفع مشکلات در سال های

ابزارهای مورد استفاده بیشاف در عمل بالینی در زمینه تحریک الکتریکی مغز

پروتکل تحریک الکتریکی فرا جمجمه ای

این سیستم شامل یک الکترود آندی (دارای بار مثبت) و یک الکترود کاتدی (دارای بار منفی)، یا چند الکترود در بک مونتاژ چند الکترودی می باشدکه هر دو مورد آنها تاثیرات تحریک را تعیین می کننند. در این روش یک جریان مستقیم ثابت از طریق الکترود ها به بافت مغز ارسال می گردد تا تحریک پذیری نورن های زیر الکترود ها را تعدیل کند. محل قرارگیری آند، جایی است که از آنجا جریان وارد بدن می شود و محل کاتد نیز جایی است که جریان از بدن خارج می شود.
نکته : بررسی های در tDCS نشان می دهد که آندی باعث افزایش تحریک پذیری و کاتدی باعث کاهش فعالیت نورن ها می گردد.

چگونگی تاثیرات tDCS بر انعطاف پذیری عصبی

با توجه به نتایج مطالعات مختلف در زمینه تاثیرات این درمان بر بهبود علائم روانشناختی، پژوهشگران به دنبال این هستند که از طریق استفاده از تحریک پذیری و انعطاف پذیری عصبی با استفاده از tDCS در مغز افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد، به‌منظور جلوگیری از ولع مصرف و کاهش سایر علائم روانشناختی، اقدام کنند.
به عنوان مثال، یک جلسه 31 دقیقه‌ای تحریک DLPFC (کشش پیشانی مغز) می‌تواند منجر به کاهش تعداد سیگارهای مصرفی شود. همچنین، یک جلسه 01 دقیقه‌ای tDCS می‌تواند باعث کاهش ولع به الکل پس از جلسه شود. پژوهشگران ایرانی نیز با استفاده از تحریک DLPFC راست به مدت 21 دقیقه با جریان 2 میلی‌آمپر، موفق به کاهش ولع مصرف شیشه شدند. همچنین پژوهشگرانی در سال 2021 نشان دادند که پنج جلسه روزانه درمان با tDCS موجب کاهش ولع مصرف کراک – کوکائین در مصرف‌کنندگان شد.

مطالعات انجام شده در مورد کاربرد tDCS در ترک اعتیاد

مطالعات متعددی در مورد کاربرد tDCSدر ترک اعتیاد انجام شده است. نتایج این مطالعات نشان می‌دهد که tDCS می‌تواند در بهبود و کاهش ولع مصرف در افراد مبتلا به اعتیاد موثر باشد.

جمع بندی
در اینجا به شما نشان دادیم که این روش ایمن بوده و در بسیاری از اختلالات و مشکلات کاربرد دارد هدف از نشان دادن قابلیت های از این روش برای بیماری‌های مختلف این بود که متوجه بی‌خطر بودن این مسئله شویم و از این روش به خوبی می توانیم در درمان و مبارزه با انواع موادهای مخدر و محرک استفاده کنیم در این خصوص تیم کادر حرفه‌ای مجموعه پزشکی کیمیای رهایی می توانند به کمک این تکنولوژی و با کمک کادر مجرب خود شما را در این خصوص کمک نماید تا بتوانید بر تمایلات خود نسبت به استفاده از مواد مخدر یا دخانیات و یا استفاده از الکل بهره ببرید کافیست برای این موضوع با شماره‌های این مجموعه تماس گرفته و از جزئیات بیشتر این روش آگاه شوید

مزایای روش تحریک الکتریکی فراجمجمه ای (tDCS)

غیر تهاجمی:

tDCS یک رویکرد غیر جراحی و غیر دارویی است که خطر عوارض جانبی را کاهش می دهد.

قابلیت سفارشی سازی:

این تکنیک امکان تحریک هدفمند بر اساس نیازها و شرایط فردی را فراهم می کند.

حداقل اختلال:

جلسات tDCS نسبتا کوتاه هستند و می توانند در روال روزانه ادغام شوند.

کاهش ولع مصرف مواد:

تحقیقات نشان می‌دهد که tDCS می‌تواند به کاهش ولع مصرف مواد مانند سیگار یا الکل کمک کند. این مزیت برای افراد در فرآیند ترک اعتیاد، اهمیت زیادی دارد. tDCS می‌تواند با افزایش فعالیت در مناطق خاصی از مغز که با کنترل انگیزه و اراده مرتبط هستند، به کاهش ولع مصرف مواد کمک کند.

بهبود تحریکپذیری عصبی:

استفاده از تحریک الکتریکی مغز، بهبود تحریکپذیری عصبی را فراهم می‌کند. این اثر می‌تواند بر فعالیت‌های شناختی و همچنین توانایی یادگیری و حافظه مثبت‌تأثیر بگذارد.
تحریک الکتریکی مغز می‌تواند با افزایش جریان یون‌های کلر در شکاف سیناپسی، تحریکپذیری عصبی را بهبود بخشد.
مطالعات نشان داده‌اند که tDCS می‌تواند در بهبود عملکرد شناختی در افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی مانند سکته مغزی، آسیب مغزی و بیماری آلزایمر موثر باشد.

کاهش علائم اختلالات روانشناختی:

tDCS می‌تواند در کاهش علائم اختلالات روانشناختی مانند افسردگی و اضطراب مؤثر باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده منظم از این تکنولوژی می‌تواند بهبود وضعیت روانی فرد را داشته باشد.
tDCS می‌تواند با افزایش فعالیت در مناطق خاصی از مغز که با تنظیم خلق و خو و اضطراب مرتبط هستند، به کاهش علائم اختلالات روانشناختی کمک کند.
مطالعات نشان داده‌اند که tDCS می‌تواند در کاهش علائم افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی و سایر اختلالات روانشناختی موثر باشد.

افزایش تمرکز و توجه:

تحریک الکتریکی مغز می‌تواند تأثیر مثبتی بر تمرکز و توجه داشته باشد. این مزیت برای افرادی که به دنبال بهبود عملکرد شناختی خود هستند، بسیار ارزشمند است.
tDCS می‌تواند با افزایش فعالیت در مناطق خاصی از مغز که با توجه و تمرکز مرتبط هستند، به بهبود این مهارت‌ها کمک کند.
مطالعات نشان داده‌اند که tDCS می‌تواند در بهبود تمرکز و توجه در افراد مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD)، بیماری آلزایمر و سایر اختلالات شناختی موثر باشد.

تسهیل یادگیری و بهبود حافظه:

استفاده از تحریک الکتریکی مغز می‌تواند به تسهیل فرآیند یادگیری و بهبود حافظه کمک کند. این اثرات به خصوص در حوزه‌های آموزشی و آموزشی اهمیت دارند.
tDCS می‌تواند با افزایش فعالیت در مناطق خاصی از مغز که با یادگیری و حافظه مرتبط هستند، به بهبود این فرآیندها کمک کند.
مطالعات نشان داده‌اند که tDCS می‌تواند در بهبود یادگیری و حافظه در افراد مبتلا به اختلالات یادگیری، بیماری آلزایمر و سایر اختلالات شناختی موثر باشد.

کمک به بهبود بیماری‌های عصبی:

تحریک الکتریکی مغز ممکن است در بهبود بیماری‌های عصبی مانند صرع یا میگرن موثر باشد. تحقیقات بیشتر در این زمینه ممکن است تأیید کننده باشد.
tDCS می‌تواند با افزایش فعالیت در مناطق خاصی از مغز که با کنترل تشنج یا درد مرتبط هستند، به بهبود این بیماری‌ها کمک کند.
مطالعات نشان داده‌اند که tDCS می‌تواند در کاهش تعداد حملات تشنج در افراد مبتلا به صرع و کاهش درد در افراد مبتلا به میگرن موثر باشد.

عوارض جانبی و احتمالی tDCS چیست؟

این تکنولوژی معمولا به خوبی توسط هر شخص تحمل می شود و فقط عوارض جانبی خفیفی دارد. اکثر بیماران خارش، سوزن سوزن شدن، یا احساس سوزش در زیر پدهای الکترود را گزارش می کنند. این احساس معمولا پس از چند دقیقه از بین می رود. افراد همچنین ممکن است سردرد خفیف، سرگیجه یا خستگی جزئی را پس از درمان تجربه کنند.
نکته مهم : کسانیکه دارای باطری قلبی هستند و یا خراشیدگی و زخم در پوست سر دارند مجاز به مصرف نیستند.
شاید این سوال برای شما پیش آید !
هنگامی که یک بیمار را ارزیابی می کنید، چگونه تعیین می کنید که کدام منطقه از مغز را تحریک کنید؟
مکان استفاده از الکترود ها را بر اساس فعالیت خاصی که در هنگام درمان لازم است تعیین می کنیم. به عنوان مثال، اگر شما بر روی ترک اعتیاد تمرکز کنید، ما بخشی از مغز شما را که به این موضوع مربوط است را تحریک می کنیم.

تعداد و مدت زمان جلسات tDCS:

مدت زمان هر جلسه: ۲۰ تا ۳۰ دقیقه می‌باشد و بستگی به پروتکل درمانی تشخیص داده شده از طرف درمانگر دارد
تعداد جلسات: از ۱۰ تا ۳۰ جلسه درمانی در یک دوره درمانی. ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫند ﮐﻪ ﭼﻨﺪ روز ﭘﺲ از اﺳﺘﻔﺎده از روش درمانی tDCS بیماران اﺛﺮات ﻣﺜﺒﺘﯽ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺑﻬﺒﻮدی در ﺟﻠﺴﺎت اول می باشد.
بسته به شدت بیماری، مدت زمان شروع آن و ناحیه‌ای که قرار است تحریک شود، پزشک ممکن است موارد زیر را تغییر دهد:
شدت جریان الکتریکی
مدت زمان اعمال میدان الکتریکی به بافت مغز
جهت جریان اعمال‌شده (مثبت یا منفی)
محل قرارگیری هر یک از الکترودها
اندازه پدهای اسفنجی مورد استفاده
تعداد جلسات موردنیاز
برای اطلاع از تعداد جلسات یا مدت زمان هر جلسه، لازم است با شماره‌های کلینیک کیمیای رهایی تماس بگیرید. متخصصین و کادر درمانی ما در این خصوص اطلاعات کاملی به شما ارائه خواهند داد.